Arbitrage procedures

Arbitrage is een vorm van alternatieve geschillenbeslechting (ADR) waarbij partijen afspreken om hun conflict niet aan de gewone rechter voor te leggen, maar aan een of meerdere arbiters. Arbitrage wordt vaak gebruikt bij complexe commerciële of technische geschillen, waarbij specialistische kennis nodig is.

Arbitrage heeft de volgende kenmerken:

  • Sneller en flexibeler dan een gewone rechtszaak.
  • Besloten (niet openbaar, in tegenstelling tot de civiele procedure).
  • Bindend: de uitspraak van de arbiters (het arbitraal vonnis) heeft dezelfde juridische kracht als een vonnis van de rechtbank.
  • Internationaal toepasbaar, vooral bij handelsgeschillen.

10 Meest Voorkomende Geschillen in Arbitrage

  1. Bouw- en aannemingsgeschillen

    • Bijvoorbeeld conflicten over oplevering, bouwfouten, meerwerk of betalingsachterstanden.
  2. Commerciële contracten

    • Wanprestatie bij leveringscontracten, franchising, licenties of distributieovereenkomsten.
  3. Internationale handelsgeschillen

    • Conflicten tussen bedrijven uit verschillende landen over export, import of betalingsvoorwaarden.
  4. Zakelijke samenwerking en overnames

    • Disputen over de uitvoering van aandeelhoudersovereenkomsten, joint ventures of fusies.
  5. Aansprakelijkheid en schadeclaims

    • Bijvoorbeeld als een bedrijf schade lijdt door een fout van een leverancier of dienstverlener.
  6. Intellectueel eigendom en licentieovereenkomsten

    • Conflicten over patenten, handelsmerken, auteursrechten en het gebruik van intellectueel eigendom.
  7. Arbeidsrechtelijke geschillen op directieniveau

    • Bijvoorbeeld bij ontslag van topbestuurders of schending van concurrentiebedingen.
  8. Energie en infrastructuur

    • Conflicten over levering van gas, elektriciteit, bouw van windparken, of onderhoud van infrastructuur.
  9. Banking en financiële transacties

    • Geschillen over leningen, investeringen, derivaten of verzekeringsclaims.
  10. Sportrecht en contracten van atleten

  • Bijvoorbeeld schending van sponsorcontracten of dopingzaken (vaak via het Court of Arbitration for Sport).

Stappenplan Arbitrageprocedure

De arbitrageprocedure verloopt volgens een aantal vaste stappen, maar is flexibeler dan een rechtszaak.

Stap 1: Arbitrageclausule of Ad-Hoc Arbitrage

  • Vaak staat in contracten een arbitrageclausule waarin partijen afspreken dat eventuele geschillen via arbitrage worden beslecht.
  • Als er geen clausule is, kunnen partijen alsnog ad-hoc arbitrage overeenkomen als er een geschil ontstaat.

Stap 2: Start van de Arbitrageprocedure

  • De eiser dient een verzoek tot arbitrage in bij een arbitraal instituut of benoemt een arbiter.
  • Dit verzoek bevat de vordering, argumenten en bewijsstukken.
  • De gedaagde krijgt de kans om een verweer in te dienen.

Stap 3: Benoeming van de Arbiters

  • De partijen kiezen meestal samen één of drie arbiters.
  • Als ze het niet eens worden, wordt de arbiter benoemd door een onafhankelijk arbitraal instituut.

Stap 4: Schriftelijke Ronde

  • Beide partijen dienen hun standpunten schriftelijk in (zoals in een rechtszaak).
  • Vaak wordt nog aanvullende documentatie opgevraagd.

Stap 5: Mondelinge Behandeling

  • Partijen worden uitgenodigd voor een zitting.
  • Tijdens de zitting presenteren partijen hun standpunten en kunnen deskundigen of getuigen worden gehoord.

Stap 6: Arbitraal Vonnis

  • De arbiters nemen een beslissing en leggen deze vast in een arbitraal vonnis.
  • Dit vonnis is bindend en moet binnen een afgesproken termijn worden uitgevoerd.

Stap 7: Tenuitvoerlegging van het Arbitraal Vonnis

  • Als een partij zich niet aan het vonnis houdt, kan de winnende partij naar de civiele rechter om het vonnis te laten uitvoeren.
  • In Nederland kan dit via de Rechtbank (op basis van het Verdrag van New York als het om een internationaal arbitragevonnis gaat).

Stap 8: Beroep of Vernietiging van het Arbitraal Vonnis

  • In principe is er geen hoger beroep mogelijk tegen een arbitraal vonnis.
  • Alleen bij ernstige procedurefouten kan een partij naar de rechter stappen om vernietiging van het vonnis te vragen (bijvoorbeeld als de arbiters partijdig waren).

Betrokken Partijen in een Arbitrageprocedure

  1. Eiser

    • De partij die het geschil aanhangig maakt bij het arbitraal tribunaal.
  2. Gedaagde

    • De partij tegen wie de vordering is ingediend.
  3. Arbiters

    • Onafhankelijke deskundigen die als rechters optreden en de uitspraak doen.
  4. Arbitraal Instituut (optioneel)

    • Organisaties die arbitrage faciliteren, zoals:
      • Nederlands Arbitrage Instituut (NAI)
      • International Chamber of Commerce (ICC)
      • London Court of International Arbitration (LCIA)
      • Court of Arbitration for Sport (CAS)
  5. Advocaten of Juridische Raadslieden

    • Vaak schakelen partijen gespecialiseerde advocaten in om hen te vertegenwoordigen.
  6. Getuigen en Deskundigen

    • Arbitragecommissies kunnen externe experts inschakelen om een technisch oordeel te geven.
  7. Civiele Rechter (indien nodig)

    • Wordt ingeschakeld als een partij het arbitrale vonnis niet naleeft of als vernietiging wordt aangevraagd.
  8. Deurwaarder

    • Kan worden ingeschakeld voor de executie van het vonnis als de verliezende partij niet vrijwillig voldoet.
  9. Mediators (optioneel)

    • Soms wordt in een arbitrageprocedure mediation geprobeerd als tussenoplossing.
  10. Internationale Rechtbanken (bij internationale arbitrage)

  • Bijvoorbeeld in het geval van handhaving van een buitenlands arbitraal vonnis onder het Verdrag van New York (1958).